Những vấn đề môi trường cấp thiết mà Việt Nam phải đối mặt hiện nay

Trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn nhưng đi kèm với đó là những đánh đổi về vấn đề môi trường. Vấn nạn ô nhiễm môi trường diễn ra trên khắp cả nước, với những điểm nóng đáng báo động, hệ sinh thái, đa dạng sinh học và sức khỏe con người bị đe dọa nghiêm trọng.

Bài viết sau xin chia sẻ những thông tin về các vấn đề môi trường ở Việt Nam và một số giải pháp gợi mở mà Thanhtin.net tổng hợp được.

Một số vấn đề môi trường ở Việt Nam hiện nay

1. Ô nhiễm môi trường do hậu quả của chiến tranh để lại

Chiến tranh đã đi qua hơn 40 năm nhưng hậu quả để lại vẫn còn rất nặng nề đối với con người và kéo theo nhiều vấn đề môi trường cho Việt Nam.

Các khu rừng rậm bị tàn phá nặng nhất do phải hứng chịu hơn khoảng hơn 80% lượng chất độc dioxin do Mỹ rải xuống, 20% còn lại chủ yếu tập trung ở các đồng ruộng nơi bà con sản xuất nông nghiệp. Người ta ước tính, ở Cà Mau, khoảng 150.000 diện tích rừng ngập mặn bị ảnh hưởng chất độc hóa học.

Một lượng hóa chất khổng lồ đã rải xuống Việt nam, gây ra rất nhiều hệ lụy. Các khu rừng bị phá hủy, hệ sinh thái bị thay đổi. Các cánh rừng đầu nguồn của 28 lưu vực sông biến mất, gây nên những thiệt hại về kinh tế rất to lớn cho Việt Nam. 

Không chỉ với vấn đề môi trường, con người bị nhiễm chất độc dioxin trực tiếp làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh hiểm nghèo, những thế hệ sau bị mắc các vấn đề dị tật, tâm thần, trở thành gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội.

2. Diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp, nguy cơ mất tài nguyên rừng

Thực trạng mất rừng đang được xem như là vấn đề môi trường mang tính thảm họa. Nạn chặt phá rừng diễn ra trên quy mô rộng, trên nhiều khu vực trong thời gian dài khiến nhiều cánh rừng biến mất, không thể phục hồi.

Những năm gần đây, diện tích rừng tự nhiên ở Việt Nam ngày càng suy giảm nhanh, chất lượng rừng suy thoái nặng nề. Trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay, tổng diện tích rừng bị thiệt hại ước tính hơn 22.800 ha, trong đó, diện tích rừng bị cháy khoảng 13.700 ha, còn lại do bị chặt phá trái phép. Bình quân mỗi năm, Việt Nam suy giảm khoảng 2.500 ha rừng.

XEM THÊM:

• Giá thể vi sinh là gì? Có mấy loại giá thể vi sinh?
• Nitrite là gì? Nitrite có độc khi hấp thụ quá nhiều không?

3. Tài nguyên biển giảm sút đáng kể

Tài nguyên biển của nước ta đang bị khai thác quá mức, không đảm bảo tính bền vững. Theo Báo cáo hiện trạng môi trường biển và hải đảo quốc gia giai đoạn 2016-2020, có một số thực trạng về vấn đề môi trường  như sau:

• Ước tính khoảng 70% diện tích các cánh rừng ngập mặn nguyên sinh bị suy giảm nghiêm trọng, tác động tiêu cực đến tình trạng đa dạng sinh học biển, các loài thủy sinh bị mất nơi cư trú và sinh sản.
• Cỏ biển trên toàn vùng biển nước ta từ Quảng Ninh đến Hà Tiên đã mất khoảng 40 – 60%. Đây là một trong những hệ sinh thái biển quan trọng, góp phần tăng tính đa dạng sinh học biển.
• Việt Nam đã mất 12% số rạn san hô; 48% số rạn san hô khác đang trong tình trạng suy thoái nghiêm trọng trong vòng 20 năm qua. Tại những vùng biển có mật độ dân số cao như vịnh Hạ Long, các tỉnh ven biển miền Trung và một số đảo có người dân sinh sống, độ phủ giảm đến 30%.

Diện tích san hô bị tổn thương và suy giảm là một trong những nguyên nhân chính làm mất cân bằng hệ sinh thái và môi trường biển; thiệt hại cho ngành du lịch, thủy sản và sinh kế của các cộng đồng vùng ven biển.

4. Sự suy giảm đất canh tác và chất lượng đất canh tác

Không chỉ riêng Việt Nam, sa mạc hóa và suy thoái đất đang là một vấn đề môi trường nóng mang tính toàn cầu, ảnh hướng lớn đến an ninh lương thực và sự phát triển bền vững của nhiều quốc gia.

Ở Việt Nam hiện nay, suy thoái đất được phân chia thành 4 mức độ:

• Nhóm diện tích đất có nguy cơ suy thoái: Khoảng 6,7 triệu ha
• Nhóm diện tích đất có dấu hiệu suy thoái: Khoảng 2,4 triệu ha
• Nhóm diện tích đất đã bị suy thoái: Khoảng 1,3 triệu ha
• Nhóm diện tích sa mạc, hình thành từ nhóm thứ 3: Diện tích không đáng kể

Tài nguyên khoáng sản đang dần cạn kiệt sau việc khai thác quá mức và sử dụng lãng phí. Tài nguyên đất cũng đang gặp rất nhiều khó khăn như đất nông nghiệp đang bị chuyển dần qua đất phục vụ cho công nghiệp và dịch vụ, đất bị nhiễm mặn, bị sa mạc hóa ngày một tăng…

5. Ô  nhiễm môi trường đang mức đáng báo động

Ô nhiễm nguồn nước mặt ở lưu vực các sông, đặc biệt là sông Nhuệ – Đáy, Bắc Hưng Hải, Cầu, Vu Gia – Thu Bồn, Đồng Nai – Sài Gòn… diễn ra nghiêm trọng và tiếp tục diễn biến theo chiều hướng xấu. Lượng nước thải đô thị phát sinh ngày càng lớn, hầu hết không qua xử lý, xả trực tiếp ra môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước trong các đô thị, khu dân cư; hạ tầng thu gom, xử lý nước thải chưa đáp ứng yêu cầu.

Ô nhiễm trên biển biến phức tạp và chưa có biện pháp ứng phó hiệu quả, trong đó có vấn đề rác thải nhựa, ô nhiễm dầu từ các hoạt động hợp tác khai thác dầu khí, giao thông vận tải biển. Các chất có nguồn gốc từ đất liền thải ra đã và đang gây ảnh hưởng tới chất lượng nước biển.

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là ô nhiễm bụi (PM10, PM2.5) đang trở thành vấn đề môi trường báo động ở Việt Nam, trực tiếp ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, gây tâm lý bất an và lo lắng cho nhân dân. Tình trạng ô nhiễm không khí trong thời gian qua tại một số địa phương có xu hướng gia tăng do gia tăng các chất ô nhiễm từ hoạt động kinh tế; chất lượng không khí ở các đô thị, khu vực đông dân cư, nhất là tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh suy giảm.

Nhiều loài bị săn bắt, khai thác, buôn bán trái phép dẫn đến nguy cơ bị tuyệt chủng cao. Ở Việt Nam có khoảng 100 loài thực vật và gần 100 loài động vật đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Giải pháp nào cho vấn đề môi trường Việt Nam hiện nay?

Thực trạng và xu hướng diễn biến của vấn đề  môi trường sinh thái ở Việt Nam trong những năm qua cho thấy, môi trường Việt Nam đang đứng trước những thách thức rất lớn trong những năm tiếp theo, do đó cần có những giải pháp khắc phục kịp thời.

• Phải đổi mới tư duy và hành động; các mô hình phát triển kinh tế – xã hội cần dựa trên quan điểm tôn trọng và sống hài hòa với thiên nhiên, phát triển dựa trên hệ sinh thái phải trở thành triết lý cho mục tiêu phát triển bền vững và giải quyết tận gốc các vấn đề môi trường hiện nay.
• Hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường. Xây dựng và phát triển các công cụ kinh tế trong quản lý các vấn đề môi trường phù hợp với điều kiện của Việt Nam.
• Ưu tiên đầu tư phát triển nguồn nhân lực đủ mạnh và tăng cường năng quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường từ Trung ương đến địa phương đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. 
• Tăng cường đầu tư và đa dạng hóa nguồn tài chính cho công tác bảo vệ môi trường. Tăng tỷ lệ chi ngân sách nhà nước cho xử lý các vấn đề môi trường theo tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Ưu tiên xã hội hóa, kêu gọi đầu tư, hỗ trợ cho việc phát triển các công nghệ xử lý, tái chế chất thải phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội, điều kiện cụ thể của Việt Nam.
• Đẩy mạnh phát triển và ứng dụng khoa học – công nghệ trong bảo vệ môi trường, như công nghệ sản xuất thân thiện môi trường, công nghệ ít chất thải, công nghệ tái chế và tái sử dụng chất thải, công nghệ carbon thấp, công nghệ vật liệu mới thay thế và ứng dụng trong xử lý các vấn đề môi trường,…
• Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và giáo dục môi trường. Xây dựng và hoàn thiện chương trình đào tạo và giáo dục môi trường trong chương trình giáo dục của Việt Nam. Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thực về vấn đề môi trường để tạo chuyển biến tích cực trong toàn xã hội.

THÀNH TÍN | CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH TÍN

Địa chỉ: Lô N5, Đường 24m, Khu Công Nghiệp Nghi Phú, Nghệ An, 43100

Hotline: 0964511345

Email: thanhtinnghean@gmail.com

Website: https://thanhtin.net/

Facebook: https://www.facebook.com/Thanhtinnghean/