Nguyên nhân và tác hại của ô nhiễm môi trường nước hiện nay

Ô nhiễm môi trường nước là gì? Nguyên nhân, thực trạng và tác hại của ô nhiễm môi trường nước ra sao ? Các vấn đề này sẽ được Môi Trường Thành Tín giải đáp trong bài viết sau đây. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé. 

Ô nhiễm môi trường nước là gì? 

Tác hại của ô nhiễm môi trường nước như thế nào? Khái niệm và biểu hiện của ô nhiễm nguồn nước ra sao? 

Ô nhiễm môi trường nước là tình trạng môi trường nước bị ô nhiễm, tức là sự hiện diện của các chất gây hại trong nước như hóa chất độc hại, chất thải công nghiệp, chất phân bón hoặc thuốc trừ sâu, vi khuẩn gây bệnh và các chất ô nhiễm khác. Ô nhiễm môi trường nước có thể gây ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái nước, động, thực vật và cả con người. Để bảo vệ môi trường nước, cần thực hiện các biện pháp kiểm soát và xử lý ô nhiễm, bảo vệ và phục hồi nguồn nước sạch.

Biểu hiện ô nhiễm môi trường nước có thể bao gồm:

• Màu nước thay đổi: Nước bị ô nhiễm thường có màu sắc không tự nhiên, có thể là màu đỏ, nâu hoặc đen.
• Mùi hôi: Nước ô nhiễm thường có mùi hôi, có thể là mùi hắc, mùi hóa chất hoặc mùi khác thường không tự nhiên.
• Tảo tấn công: Môi trường nước ô nhiễm thường tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tảo, gây nên hiện tượng tảo tấn công. Tảo có thể tạo ra các loại độc tố gây hại cho động vật và nguy hiểm đến sức khỏe con người.
• Các chất ô nhiễm: Nước ô nhiễm có thể chứa các chất ô nhiễm như kim loại nặng, hợp chất hóa học, thuốc trừ sâu, độc tố từ công nghiệp hoặc sinh hoạt hàng ngày. Các chất này có thể gây hại đến sức khỏe con người và gây tổn thương đến hệ sinh thái nước.
• Mất đa dạng sinh học: Ô nhiễm môi trường nước có thể làm giảm số lượng và đa dạng của các loài sống trong môi trường nước. Điều này có thể gây ra sự mất cân bằng trong hệ sinh thái và ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn và sự tồn tại của các loài.
• Tăng nhiệt độ: Ô nhiễm môi trường nước có thể gây nhiễu loạn trong nhiệt độ của nước. Điều này có thể gây ra sự thay đổi trong môi trường sống tự nhiên của các loài và có thể gây chết hàng loạt cá và động vật sống trong nước.7. Sự suy thoái của hệ sinh thái: Ô nhiễm môi trường nước có thể gây ra sự suy thoái của hệ sinh thái nước, làm giảm sự tồn tại của các loài sống và làm mất cân bằng trong môi trường tự nhiên.

Nguyên nhân ô nhiễm môi trường nước

Trước khi tìm hiểu tác hại của ô nhiễm môi trường nước chúng ta cùng tìm hiểu nguyên nhân ô nhiễm môi trường nước có thể được phân tích theo các yếu tố sau:

1. Công nghiệp và sản xuất: Các hoạt động công nghiệp và sản xuất tạo ra nhiều chất thải ô nhiễm như hóa chất, kim loại nặng, chất thải công nghiệp, dầu mỡ, chất thải từ nhà máy xử lý nước thải, vv. Khi không được xử lý đúng cách hoặc xả thẳng ra môi trường nước, chúng gây ô nhiễm và ảnh hưởng xấu đến các nguồn nước.
2. Nông nghiệp: Sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ trong nông nghiệp có thể gây ra ô nhiễm nước. Khi trời mưa, các chất này có thể được rửa trôi vào các con sông, ao hồ và nguồn nước dưới lòng đất, gây ảnh hưởng lớn đến hệ thống sinh thái nước và sức khỏe con người.
3. Sử dụng hóa chất trong gia đình: Sử dụng quá nhiều hóa chất như chất tẩy rửa, chất khử trùng và chất làm sạch khác có thể gây ô nhiễm nước. Khi chúng được xả thẳng ra cống thoát nước, chúng có thể không được loại bỏ hoặc xử lý đúng cách, gây tác động tiêu cực đến môi trường nước.
4. Rác thải: Việc xả rác hoặc xả rác thải nguy hại như pin, bình ắc quy, thuốc lá, vv, vào môi trường nước gây ô nhiễm nước và gây hại cho hệ sinh thái nước.
5. Sự xâm nhập của các chất ô nhiễm từ các nguồn khác: Các chất ô nhiễm từ các nguồn khác như ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, sự xâm nhập nước mặn hay nước ngọt từ vùng khác có thể gây ô nhiễm nước.
6. Sự tác động của thảm họa thiên nhiên: Các thảm họa như lũ lụt, sóng thần, động đất, vv, có thể gây nứt nẻ các hệ thống xử lý nước và khiến chất thải ô nhiễm bị rò rỉ vào nguồn nước.
7. Sự tác động của con người: Hành vi không quan tâm đến môi trường và việc không tuân thủ các quy định môi trường có thể góp phần vào ô nhiễm môi trường nước. Ví dụ như việc rửa xe, xả nước thải từ nhà tắm và nhà bếp trực tiếp xuống sông, ao hồ mà không qua hệ thống xử lý nước thải.

Các nguyên nhân trên là chỉ một số ví dụ phổ biến. Tuy nhiên, ô nhiễm môi trường nước có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau tùy thuộc vào vị trí địa lý và hoạt động con người trong khu vực đó. 

>> Xem thêm: Biến đổi khí hậu là gì? Nguyên nhân tự nhiên gây biến đổi khí hậu

Thực trạng ô nhiễm môi trường nước 

Thống kê và đánh giá từ Bộ Y tế và Bộ Tài Nguyên và Môi Trường cho thấy, trung bình mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 9.000 người tử vong do nguồn nước và điều kiện vệ sinh kém chất lượng và gần 200.000 trường hợp mắc bệnh ung thư mới được phát hiện, trong đó một trong những nguyên nhân chính là do sử dụng nguồn nước ô nhiễm.

Theo khảo sát của Trung tâm Quan trắc Môi trường Quốc gia – Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi Trường), tình trạng ô nhiễm môi trường nước mặt ở Việt Nam đang nghiêm trọng ở nhiều nơi. Đặc biệt, khu vực miền Bắc tập trung đông dân cư (nhất là Đồng bằng sông Hồng) đang gặp vấn đề lớn với việc xử lý nước thải đô thị, nhiều thành phố chưa được xử lý mà xả trực tiếp vào kênh mương và sông. Ngoài ra, lượng nước thải từ công nghiệp và làng nghề cũng làm gia tăng áp lực ô nhiễm cho môi trường nước.

Với những thực trạng này gây ra rất nhiều tác hại của ô nhiễm môi trường nước. Điều quan trọng chúng ta cần hiểu rõ nó và đưa ra những biện pháp phù hợp.

Tác hại của ô nhiễm môi trường nước 

Ô nhiễm môi trường nước gây ra nhiều tác hại đáng lo ngại cho con người, động vật và môi trường tự nhiên. Dưới đây là một số tác hại của ô nhiễm môi trường nước:

1. Tác hại của ô nhiễm môi trường nước đến sức khỏe con người: Nước bị ô nhiễm có thể chứa các chất độc hại như chì, thủy ngân, thuốc trừ sâu và vi khuẩn gây bệnh. Khi con người tiếp xúc hoặc sử dụng nước này, có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như viêm gan, nhiễm trùng đường tiêu hóa, các vấn đề về hô hấp và ung thư.
2. Tác hại của ô nhiễm môi trường nước đến sự suy giảm sinh sản: Ô nhiễm môi trường nước có thể gây ra sự suy giảm sinh sản và tuyến giáp của các loài cá và động vật sống trong nước. Điều này ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học và làm mất đi nguồn thực phẩm cho con người và các loài khác.
3. Tác hại của ô nhiễm môi trường nước đến vấn đề diệt chất dinh dưỡng: Sự ô nhiễm nước có thể làm mất đi các chất dinh dưỡng tự nhiên như nitơ và phospho, cần thiết cho sự phát triển và sinh trưởng của các loài thực vật và động vật trong nước. Điều này có thể gây ra sự giảm sản lượng và thay đổi cấu trúc hệ sinh thái nước.
4. Tác hại của ô nhiễm môi trường nước đến sự suy thoái môi trường: Ô nhiễm môi trường nước gây ra sự suy thoái môi trường tự nhiên. Các chất ô nhiễm có thể gây ra hiện tượng ô nhiễm các nguồn nước ngầm và suối nước. Nó cũng làm hủy hoại môi trường sống của các loài sinh vật nước ngọt và làm mất đi các môi trường thủy sinh tự nhiên.
5. Tác hại của ô nhiễm môi trường nước đến kinh tế và đời sống: Ô nhiễm môi trường nước có thể gây ra sự suy giảm sản lượng trong ngành nông nghiệp và thủy lợi. Nó cũng gây ra thiệt hại cho ngành công nghiệp nước và du lịch, khi các khu vực bị ô nhiễm không còn hấp dẫn cho du khách và người dân địa phương.

Phân tích trên chỉ một số tác hại của ô nhiễm môi trường nước. Để giảm bớt tác động của ô nhiễm, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, như xử lý nước thải, kiểm soát sử dụng hóa chất độc hại và tăng cường giáo dục về ô nhiễm môi trường.

Biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường nước 

Từ những tác hại của ô nhiễm môi trường nước được kể trên từ đó chúng ta cần xem xét các biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm nguồn nước. Cụ thể các biện pháp như sau: 

Xử lý nước thải: Đảm bảo việc xử lý nước thải trước khi thải ra môi trường, bằng cách sử dụng các hệ thống xử lý nước thải hiệu quả như bể phốt, hệ thống xử lý nước tập trung, xử lý nước thải công nghiệp.

Kiểm soát và giám sát nguồn ô nhiễm: Thực hiện kiểm soát chặt chẽ và giám sát nguồn gốc của ô nhiễm, bằng cách quản lý và giám sát các nguồn thải công nghiệp, nông nghiệp và hộ gia đình.

Giảm sử dụng hóa chất độc hại: Sử dụng các phương pháp mới và công nghệ xanh để giảm sự sử dụng hóa chất độc hại trong sản xuất và xử lý.

Bảo vệ và khôi phục các nguồn nước tự nhiên: Bảo vệ và khôi phục các nguồn nước tự nhiên như ao, sông, hồ bằng cách tạo ra các khu vực bảo tồn và hồi phục môi trường nước.

Tăng cường giáo dục và nhận thức cộng đồng: Tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức về vấn đề ô nhiễm môi trường nước trong cộng đồng, thông qua các hoạt động giáo dục và các chương trình nhân rộng.

Thúc đẩy sử dụng các nguồn năng lượng sạch: Thúc đẩy sử dụng các nguồn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió, hạn chế sử dụng các nguồn năng lượng gây ô nhiễm như than, dầu mỏ.

Đảm bảo quản lý chất thải: Áp dụng các biện pháp quản lý chất thải hiệu quả, bao gồm việc tái chế và tái sử dụng chất thải, giảm thiểu sự phát tán chất thải và đảm bảo xử lý an toàn.

Hợp tác đa phương: Tăng cường hợp tác đa phương giữa các quốc gia, tổ chức và cá nhân để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường nước, bằng cách chia sẻ thông tin và kinh nghiệm, cùng thực hiện các biện pháp hạn chế ô nhiễm chung.

Hy vọng với những tác hại của ô nhiễm môi trường nước được Môi Trường Thành Tín nêu trên; các bạn có thể nâng cao ý thức của bản thân mình, góp phần vào việc giảm tải ô nhiễm nguồn nước.